BAZALTİK POMZA
Volkanik tüf çok sayıda gözenek içeren bir volkanik kaya türüdür. Volkanik tüf, magma içerisinde çözülmüş gazlar bakımından çok zengin bir haldeyken yeryüzüne püskürmesi sırasında oluşur, yüzeye gelen magma düşük basınç altına girer ve çözünmüş durumdaki gazlar magma içerinden baloncuklar oluşmasına neden olur, magma soğuyup katılaşmaya başladığı sırada bu baloncukların bir kısmı içeride hapsolur ve gözenek halini alır.
Bu gözenekler çoğunlukla küçük, sferoid şeklinde, birbirini etkilemektense ufak biçim değişiklikleri ile birbirine açılan niteliktedir.
Magma yapısı itibariyle içerisinde silikatlar ve CO2 ve çözünmüş gazlar barındıran, yeryüzünün içinde bulunan eriyiktir. Yeryüzünün içinde bulunan ve volkan ağızlarından yükselen eriyik magma olarak isimlendirilirken, yanardağların püskürmesi ile yeryüzüne çıktığı zaman lav ismini almaktadır.
Kaynağı yeryüzünün onlarca mil altında bulunan magma bazı kristaller, çözünmüş gazlar içermektedir, fakat magma esas olarak oksijen, silikon, aliminyum, demir, magnezyum, kalsiyum, sodyum, potasyum, titanyum ve mangandan oluşan bir eriyiktir. Magma aynı zamanda eser miktarda başka kimyasal maddeler de içerir. Soğuma aşamasından itibaren, katılaşma aşamasında bir volkanik ya da magmatik kaya meydana gelene kadar sıvı magma içindeki kristalleri ve çeşitli mineralleri çökeltir.
Volkanik tüf çoğunlukla koyu renklidir (siyah, kırmızı ya da kahverengi) ve bileşimi basaltik ya da andeziktir. Volkanik tüf, sahip olduğu çok sayıdaki macroskopik,elips şekilli gözenek nedeni ile göreceli olarak daha hafiftir, fakat pomzanın aksine bütün volkanik tüf kayalarının özgül ağırlığı 1’den büyüktür ve suda b atarlar.
Volkanik tüf’te bulunan delikler ya da gözenekler magmada çözünmüş olarak bulunan gazların püskürme sırasında açığa çıkarak magma içerisinde baloncuklar oluşturması ve bu baloncukların bir kısmının kaya soğuyup katılaşırken donması ile meydana gelir. Volkanik tüf lav akıntısının bir parçası olarak, sıklıkla yüzey kısmının yan tarafında, ya da kırıntılı volkan püskürüğü olarak meydana gelmektedir. Volkanik tüf kelimesi Yunancadan gelmekte olup, eski ismi cinder (cürüf) tür.
BAZALTİK POMZA'NIN KİMYASAL ÖZELLİKLERİ
ELEMENT | MİKTAR (%) |
SiO2 | 43.04 |
Al2O3 | 14.88 |
Fe2O3 | 12.94 |
TiO2 | 2.89 |
MnO | 0.19 |
Cr2O3 | 0.03 |
V2O5 | 0.03 |
P2O5 | 0.92 |
CaO | 8.95 |
MgO | 10.10 |
BaO | 0.04 |
K2O | 1.83 |
Na2O2 | 3.30 |